Fotografie is een van de media die het meest te maken hebben met
tijd. En dan vooral met snelheid. Een snelle sluitertijd is de beste
garantie voor zo min mogelijk bewegingsonscherpte. Dwars tegen de tijd zijn mijn foto's met lange sluitertijd.
:“Alles gaat zo snel. Ik wil wel liever eventjes nadenken. Is dit wel nodig? Hebben we die snelheid nodig?”
De factor tijd wordt steeds belangrijker, steeds dringender en
dwingender. Technische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. De
nieuwste iPhone, de volgende versie van de iPad, een update van
Photoshop, hoeveel tijd zit er tussen de nieuwe versie en de vorige? Het
ouderwetse sparen voor een nieuwe aanschaf heeft allang geen zin meer.
Bij iedere nieuwe vakbeurs verwachten we nieuwe versies en uitvoeringen
van camera’s en toebehoren. Het werken met hoge ISO-waarden, het rechtstreeks doorsturen van grote beeldbestanden, het
behoort tot de dagelijkse praktijk van iedere fotograaf.
De vertaling van tijd
Ook al geeft een foto een ruimtelijk beeld, er raakt ook een
tijdsdimensie mee verbonden die uiterst specifiek is. Daarom is in nogal
wat typerend van het medium fotografie dat de dimensie van tijd zelfs
bepalender dan die van ruimte. De fotografie is een fixering van de verleden
tijd, is het vandaag de dag normaal geworden om fotografie te
beschouwen als een confrontatie met het besef dat tijd voorbijgaat en
dat dat ene gefotografeerde moment tot het verleden behoort: . Deze tijdsdimensie is tweeledig: het gaat slechts om een moment, en
dat moment behoort niet meer tot het heden, maar tot het verleden. Maar
doordat we per definitie in het heden naar dat vervlogen moment kijken,
raken we doordrongen van het voorbijgaan van de tijd. Wanneer we naar
een foto kijken, ervaren we de beweging van heden naar
verleden, en weer terug. Deze visie op de tijdsdimensie van fotografie
lijkt volstrekt vanzelfsprekend vanwege het soort van fotografische
praktijken dat vandaag de dag dominant is geworden. Snapshots,
maar ook journalistieke fotografie, concentreren zich volledig op het
bijzondere moment, of de unieke gebeurtenis. Deze praktijken leggen het
moment, die ene gebeurtenis, vast met het oog op de toekomst waarin we
willen weten wat er eerder gebeurd is. Zoals ik al aangaf, hebben de
foto’s van mij weinig op met deze tijdsdimensie.
Terwijl deze foto’s volledig door tijd verzadigd zijn, gaat het daarin
nooit om een uniek moment of een bijzondere gebeurtenis. Het is eerder
een vorm van ‘gebeurtenisloosheid’ die deze foto’s typeert. Tijd wordt
in mijn werk op zo’n manier vertaald dat gebeurtenissen er geen rol in
spelen. Deze alternatieve vertaling van tijd zet de tijdsdimensie niet
buitenspel, maar doet de kijker er zich anders toe verhouden.
